Русско-киргизский словарь - стать

стать I

сов.

1. (встать) туруу;

ни стать ни сесть туруп турууга да болбойт, отурууга да болбойт;

у него волосы стали дыбом анын төбө чачы тик турду;

2. (прекратить движение) токтоп калуу, туруп калуу, тоңуп калуу, жүрбөй калуу;

часы стали саат токтоп калды, саат жүрбөй калды;

река стала дарыя тоңуп калды;

машина стала машина жүрбөй калды;

лошадь стала ат токтоп калды;

3. (ступить на какое-л. место, расположиться) туруу, басуу, басып туруу;

стать на ковёр килемдин үстүнө туруу, килемди басып туруу;

4. (поместиться) коюлуу, туруу, орун алуу;

шкаф станет в этот угол шкаф мына бул бурчка коюлат;

5. (сделать остановку) туруу, токтоо;

стать лагерем лагерь болуптуруу;

стать на якорь (о судне) якорду сууга таштап туруу;

6. (приступить к чему-л., начать действовать) туруу, баштоо, келүү;

он стал заниматься в вечерней школе ал кечки мектептен окуй баштады;

стать за станок станокто иштей баштоз;

7. (сделаться) болуу, болуп калуу;

что с ним стало? ага эмне болду?;

на улице стало темно эшикте караңгы болду;

мне стало стыдно мен уялып кеттим;

8. безл. кого-чего, с отриц. (перестать существовать, исчезнуть) жок болуу;

у меня сил не стало после болезни ооруп айыккандан кийин алым калбай калды;

9. разг. (оказаться достаточным, хватить) жетүү, жеткиликтүү болуу;

станет ли у тебя сил для этого дела? бул ишке сенин күчүң жетеби?;

с тебя (этого) станет сенден ушуну күтүүгө болот (какшык иретинде);

10. разг. (обойтись в какую-л. цену) түшүү, туруу;

этот костюм стал мне в пятьсот рублей бул костюм мага беш жүз сомго түштү;

во что бы то ни стало кандай болбосун, кандай болсо да, кандай гана болбосун.

стать II

ж.

(телосложение) кебете, келбет, бой, мүчө;

под стать кому-л. бирөөгө жарашуу, бирөөгө туура келүү, жараша турган, ылайык келген.

стать III

ж.

(характер, устройство) өзүнчө мүнөз, жаралыш;

у него особенная стать анын өзүнчө мүнөзү бар;

с какой стати? разг. эмне үчүн?, кандайча?, эмнеликтен?, эмне себептен?, кандай себептен?